رفتن به محتوای اصلی

اصلاح ذات البین(حکمیت خانوادگی و پیشگیری از طلاق)

حکمیت خانوادگی، اصلاح ذات البین

آیه ۳۵ سوره نساء، به موضوع پیشگیری از طلاق با استفاده از حکمیت در اختلافات خانوادگی و ریش سفیدی می پردازد ...

 

وَإِنْ خِفْتُمْ شِقَاقَ بَيْنِهِمَا فَابْعَثُوا حَكَمًا مِنْ أَهْلِهِ وَحَكَمًا مِنْ أَهْلِهَا إِنْ يُرِيدَا إِصْلَاحًا يُوَفِّقِ اللَّهُ بَيْنَهُمَا ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا خَبِيرًا

و [شما ای حاکمان شرع و عُقلا و بزرگان خانواده!] اگر از جدایی و ناسازگاری میان زن و شوهر بیم داشتید، پس داوری از خانواده مرد، و داوری از خانواده زن [برای رفع اختلاف] برانگیزید که اگر هر دو داور قصد اصلاح داشته باشند، خدا میان دو داور توافق و سازگاری ایجاد می کند [تا به صلاح زن و شوهر حکم کنند]؛ یقیناً خدا [به نیّات و اعمال شما] دانا و آگاه است.

قرآن کریم، سوره نساء، آیه۳۵

 

دستور و وعدهٔ خُلف ناپذیر خدا با یک شرط مهم ؛👇
اگر هر دو حَکَم، خیرخواه بوده و قصد اصلاح داشته باشند!!!


نکته ها👇

اين آيه، براى رفع اختلاف ميان زن و شوهر، و پيشگيرى از وقوع طلاق، يك دادگاه خانوادگى را با امتيازات زير مطرح مى‌كند:

۱- داوران، از هردو فاميل باشند تا سوز، تعهّد وخيرخواهى بيشترى داشته‌باشند.

۲- اين دادگاه، نياز به بودجه ندارد.

۳- رسيدگى به اختلافات در اين دادگاه، سريع، بدون تراكم پرونده ومشكلات كارِ ادارى است.

۴- اسرار دادگاه به غريبه‌ها نمى‌رسد ومسائل اختلافى در ميان خودشان مى‌ماند.

۵- چون داوران از خود فاميلند، مورد اعتماد طرفين مى‌باشند.

براى حل همه مشكلات، انتخاب داور جايز است. امام باقر عليه السلام در پاسخ اعتراضى كه به پذيرش حكميّت در صفّين براى حضرت على عليه السلام بود اين آيه را تلاوت فرمودند.

از امام صادق عليه السلام درباره‌ى‌ فَابْعَثُوا حَكَماً ... سؤال شد، حضرت فرمود: حَكمين نمى‌توانند به طلاق وجدايى حكم كنند، مگر آنكه از طرفين اجازه داشته باشند.

 

پیام ها👇

۱- علاج واقعه قبل از وقوع بايد كرد. نگرانى از شقاق و جدايى كافى است تا اقدام به گزينش داوران شود. «إِنْ خِفْتُمْ»

۲- قبل از نگرانى از شقاق، در زندگى مردم دخالت نكنيم. «وَ إِنْ خِفْتُمْ»

۳- طلاق و جدايى، سزاوار ترس و نگرانى است. «خِفْتُمْ شِقاقَ»

۴- زن و شوهر، يك روح در دو پيكرند. كلمه‌ «شِقاقَ» در جايى بكار مى‌رود كه يك حقيقت به دو قسمت تقسيم شود.

۵- اقدام براى اصلاح ميان زن و شوهر بايد سريع باشد. حرف «فاء» در جمله‌ «فَابْعَثُوا» براى تسريع است.

۶- جامعه در برابر اختلافات خانواده‌ها، مسئوليّت دارد. وَ إِنْ خِفْتُمْ‌ ... فَابْعَثُوا

۷- بستگان، در رفع اختلاف خانوادگى، مسئوليّت بيشترى دارند. مِنْ أَهْلِهِ‌ ... مِنْ أَهْلِها

۸- زن ومرد در انتخاب داور، حقّ يكسان دارند. «حَكَماً مِنْ أَهْلِهِ وَ حَكَماً مِنْ أَهْلِها»

۹- در جامعه به افرادى اعتماد كنيم و داورى آنان را بپذيريم. فَابْعَثُوا حَكَماً ...

۱۰- مشكلات مردم را با كمك خود مردم حل كنيم. «فَابْعَثُوا حَكَماً مِنْ أَهْلِهِ»

۱۱- از آشتى دادن نااميد و مأيوس و نسبت به آن بى‌تفاوت نباشيم. «فَابْعَثُوا»

۱۲- بيش از نگرانى، موج ايجاد نكنيم، يك داور براى هر يك كافى است. «حَكَماً مِنْ أَهْلِهِ وَ حَكَماً مِنْ أَهْلِها»

۱۳- اسلام به مسائل شورايى وكدخدامنشى توجّه دارد. حَكَماً مِنْ أَهْلِهِ وَ ... أَهْلِها

۱۴- همه مسائل را به قاضى و دادگاه نكشانيد، خودتان درون‌گروهى حل كنيد.

«فَابْعَثُوا حَكَماً مِنْ أَهْلِهِ»

۱۵- هرجا سخن از حقّ و حقوق است، طرفين بايد حضور داشته باشند. «حَكَماً مِنْ أَهْلِهِ وَ حَكَماً مِنْ أَهْلِها»

۱۶- بايد زن و شوهر، داورى داوران انتخاب شده را بپذيرند. (لازمه انتخاب داور، اطاعت از حكم اوست.)

۱۷- در انتخاب داور بايد به آگاهى، رازدارى واصلاح‌طلبى آنان توجّه كرد. «إِنْ يُرِيدا إِصْلاحاً»

۱۸- هرجا حسن نيّت و بناى اصلاح باشد، توفيق الهى هم سرازير مى‌شود. «إِنْ يُرِيدا إِصْلاحاً يُوَفِّقِ اللَّهُ بَيْنَهُما»

۱۹- دلها بدست خداست. «يُوَفِّقِ اللَّهُ بَيْنَهُما»

۲۰- به عقل و تدبير خود مغرور نشويد، توفيق را از خداوند بدانيد. «يُوَفِّقِ اللَّهُ»

۲۱- طرح قرآن براى اصلاح خانواده برخاسته از علم و حكمت الهى است.
«عَلِيماًخَبِيراً»

۲۲- بايد حسن نيّت داشت، چرا كه خداوند، به انگيزه‌هاى همه آگاه است. «إِنَّ اللَّهَ كانَ عَلِيماً خَبِيراً»

 

منبع ؛ دانشنامهٔ اسلامی wiki.ahlolbait.com

دسته بندی